Chỉ còn khoảng một tuần nữa là người Nhật đón tết. Trong khi đó tết Việt (tết Âm lịch) thì vẫn còn rất xa ở phía trước. Quan sát phản ứng, thái độ của người Nhật và Việt đối với Tết tôi nhận ra vài điều khá thú vị nên xin chia sẻ cùng mọi người.








Hôm nay ở Nhật đã là 27 Tết. Nếu như là ở Việt Nam thì có lẽ mọi người đang nhộn nhịp chuẩn bị cho Tết rồi. Thế nhưng tại thời điểm này người Nhật vẫn miệt mài làm việc. Có vẻ như cuối năm ai cũng cố gắng hoàn thành nốt công việc của năm 2014 và họ quên luôn chuyện Tết sắp đến. Một số công ty Nhật cũng cho nhân viên nghỉ từ ngày hôm nay rồi nhưng đa số công ty làm việc đến ngày 29.Tại Nhật là thế nhưng ở Việt Nam thì mọi thứ hoàn toàn khác. Cách đây vài tuần khi tôi liên lạc về Việt Nam để bàn công việc thì lại nhận được câu đại loại "cuối năm rồi nên mọi người không có hứng làm việc nữa để ra năm đi...". Và, không phải một nơi trả lời như thế mà hầu như nơi nào tôi liên hệ cũng có câu tương tự.

Tốt xấu hay dở thì xin miễn bàn ở đây vì mỗi người có một cách nhìn nhận riêng. Tuy nhiên một sự thật không thể phủ nhận được là có sự khác biệt khá lớn trong quan niệm đối với Tết của người Việt và người Nhật. Thiết nghĩ những ai đang làm việc cho(với) công ty Nhật nên để ý đến việc này để có cách cư xử thích hợp bớt đi rắc rối cũng như không để tuột mất các cơ hội.

Chắc chắn có người sẻ hỏi tôi nên làm như thế nào để "không tuột mất cơ hội". Xin nêu ra vài ý kiến như sau:
Với những ai đang làm việc tại Nhật thì nên bỏ cách nói theo kiểu Việt Nam là sắp tết rồi nên .... để từ chối công việc. Cũng như không nên ép công ty cho nghỉ tết sớm hơn để về thăm nhà hay thăm bạn bè. Thay vào đó nên cố gắng cùng mọi người trong công ty hoàn thành nốt phần việc còn lại. Với cách này bạn đã cho người Nhật hiểu rằng bạn cũng đã "nhập gia tùy tục" rồi.

Với các công ty Việt Nam đang làm với Nhật thì nên bớt đi một chút hưởng thụ và tỏ ra mình cũng hiểu và tôn trọng đối tác. Điều đơn giản trước hết là không nên đem lý luận "sắp tết rồi/ cuối năm rồi...." (1) ra giải thích cho việc chậm trễ trong công việc. Thay vào đó nên quán triệt với Nhân viên là nên làm vừa lòng đối tác "khó tính" bằng cách cố giải quyết nốt công việc còn lại. Chắc chắn rằng công ty Nhật sẽ cảm thấy vừa lòng khi một công ty nào đó của Việt Nam dám "phá lệ" để hoàn thành công việc vào dịp cuối năm.

Một thực tế đáng buồn là tôi chưa nghe công ty Việt Nam nào có cách làm riêng để vừa lòng đối tác Nhật vào những ngày lễ tết. Trong khi đó việc nhịn đi chơi(hưởng thụ) trong các kỳ nghỉ để làm việc là điều gần như "đương nhiên" trong văn hóa kinh doanh của người Nhật.

Chú thích (1):
Công ty Nhật họ thừa biết các công ty Việt Nam làm việc kém hiệu quả vào cuối và đầu năm nên họ cũng có đối sách của riêng họ rồi nên thiết nghĩ không cần đem lý do này ra giải thích cho họ nữa.