Theo nhiều chuyên gia, nếu biết tận dụng cơ hội này, Việt Nam không chỉ thu hút thêm nhiều vốn đầu tư mà còn có thể phát triển được ngành công nghệ cao đủ sức cạnh tranh.
Cơ hội lớn
Ông Shigenobu Nagamori, chủ tịch Tập đoàn Nidec, cho biết kế hoạch đầu tư một tỷ USD vào Việt Nam sẽ được chia đều ra trong vòng năm năm tới. Trước mắt sẽ tăng vốn đầu tư lên hơn 200 triệu USD cho hai nhà máy chuyên sản xuất loại motor cực nhỏ dùng trong máy ảnh kỹ thuật số đang xây dựng tại Khu công nghệ cao TP.HCM.
Sau đó, Nidec sẽ xây dựng nhà máy thứ ba sản xuất màn chập trong máy ảnh kỹ thuật số. Đến năm 2010, Nidec sẽ có năm nhà máy chuyên sản xuất các thiết bị linh kiện được sử dụng trong ngành công nghệ cao đặt tại Khu công nghệ cao TP.HCM. Sản phẩm chủ yếu là các loại motor dùng trong quang học, quạt dùng trong các máy chơi game, MPU, máy vi tính, thiết bị điện gia dụng...; và các loại motor cực nhỏ khác dùng làm motor rung ở điện thoại cầm tay. Không chỉ ở TP.HCM, ở khu vực phía Bắc Nidec cũng đang cân nhắc việc đầu tư tại Hà Nội và Hải Dương cũng với những ngành nghề tương tự.
Theo ông Nguyễn Hữu Hiền - chủ tịch Hiệp hội Điện tử và công nghệ thông tin TP.HCM, đầu tư của Nidec sẽ tác động rất lớn đến ngành công nghệ cao của Việt Nam trong thời gian tới. Sản phẩm làm tại Việt Nam có sức cạnh tranh hơn so với các sản phẩm cùng loại trên thế giới. Cũng theo ông Hiền, từ trước đến nay phần lớn các nhà đầu tư nước ngoài đến Việt Nam đều nhập linh kiện và lắp ráp nên giá trị tăng thêm không lớn.
Nhiều hơn một tỷ USD, nếu...
Bên cạnh các công ty con của Nidec, hiện có gần 110 công ty vệ tinh nằm tại 14 quốc gia khác nhau, sản xuất các linh kiện hỗ trợ cho tập đoàn này. Tại Việt Nam, dù mới chỉ đầu tư hơn 100 triệu USD, nhưng Nidec cũng đã có sáu công ty vệ tinh trong Khu chế xuất Tân Thuận và những nơi khác.
Nằm trong kế hoạch đầu tư một tỷ USD vào Việt Nam, Nidec dự kiến đưa sang Nhật bản nhiều kỹ sư và đội ngũ cán bộ kỹ thuật để đào tạo sau này quản lý và vận hành các nhà máy tại Việt Nam. Đó là bước chuyển giao công nghệ quy mô lớn nhất tại Việt Nam từ trước đến nay trong lĩnh vực này, một chuyên gia trong lĩnh vực công nghệ cao khẳng định.
Chính vì vậy, ông Kyoshiro Ichikawa - chuyên gia tư vấn về đầu tư nước ngoài của Nhật - dự báo đằng sau con số một tỷ USD vốn đầu tư chính thức từ Tập đoàn Nidec, sẽ còn hàng trăm triệu USD từ các công ty vệ tinh đổ vào Việt Nam. “Nếu môi trường đầu tư của Việt Nam tiếp tục được cải thiện mạnh mẽ hơn nữa, đặc biệt với các chính sách khuyến khích ưu đãi các nhà đầu tư bỏ vốn vào lĩnh vực công nghệ cao, có thể có những quyết định gây bất ngờ cho Việt Nam”, ông Kyoshiro Ichikawa nói.
Theo tính toán của ông Ichikawa, chỉ cần 30% số nhà máy vệ tinh trên bỏ vốn “theo chân” Nidec thì Việt Nam đã có một lượng vốn và công nghệ khổng lồ. Tuy nhiên, thách thức lớn nhất hiện nay là làm sao giải ngân một tỷ USD đúng kế hoạch năm năm.
Theo ông Shigenobu Nagamori, điều này phụ thuộc nhiều vào phía Việt Nam. Ông Nagamori nói: “Tôi rất lo những thủ tục hành chính rườm rà tại Việt Nam sẽ làm việc triển khai xây dựng các dự án bị chậm lại. Nếu việc này xảy ra thì sẽ không chỉ ảnh hưởng cho chúng tôi, mà ngay chính Việt Nam cũng sẽ bị thiệt hại không nhỏ”.
Một thách thức khác, theo ông Nagamori, đó chính là nguồn lao động phục vụ các nhà máy của Nidec tại khu công nghệ cao. Theo tính toán của tập đoàn này, trong thời gian năm năm Nidec có nhu cầu tuyển khoảng 30.000 lao động. Với kinh nghiệm từ nhiều nước mà tập đoàn này đã đầu tư thì đây là một trong những thách thức lớn nhất.
Tuy nhiên, theo nhận định của một chuyên gia về tuyển dụng lao động tại TP.HCM thì rất khó có ngay một lúc số lao động trên, nhưng nếu việc tuyển dụng rải đều ra từng năm và có những tiêu chí rõ ràng thì phía các cơ quan tuyển dụng lao động của Việt Nam hoàn toàn có thể đáp ứng được.
(Tuổi trẻ)