Theo thông báo của Tổng cục Địa chất và khoáng sản Việt Nam, tính đến tháng 1/2013, tổng trữ lượng quặng titan của Bình Thuận là 599 triệu tấn. Trữ l ượng quặng này phân bố chủ đạo trong tầng cát đỏ và cát xám trên diện tích khoảng 782 km 2. (chiếm10% khoảng trống tỉnh ), phân bổ chủ chốt ở các cồn cát, bãi cát ven theo 192 km đường bờ biển của tỉnh. Công ty xử lý chất thải công nghiệp



Cần có giải pháp bảo vệ môi trường trong khai thác titan ở Bình Thuận


* Những bất cập

Tỉnh Bình Thuận hiện có 17 dự án khai thác mỏ titan đã quy hoạch dự kiến cấp phép khai thác, trong đó 8 dự án đã thăm dò xong. Thời gian mới đây, việc khai thác quặng titan trên diện rộng đã hủy hoại cảnh quan và địa hình tự dưng; làm gia tăng hiện tượng cát bay; gây ô nhiễm nguồn nước ngầm. công đoạn lắp ráp khai thác và chế biến sâu quặng titan đã thải ra nhiều hóa chất độc hại cho môi trường, làm tích tụ và phát tán chất phóng xạ (dù chỉ ở mức độ ít nguy hiểm), làm hoang mạc hóa hầu hết phần cát sau khi tuyển sạch khoáng vật nặng cùng với vi sinh, mùn, chất hữu cơ…

Theo bình chọn của các nhà công nghệ, đất cồn cát ven biển Bình Thuận chiếm một diện tích khá lớn (khoảng 16% dung tích tự dưng toàn tỉnh, nằm dọc theo bờ biển, kéo dài từ ranh giới Ninh Thuận đến Bà Rịa-Vũng Tàu), có thành phần c ơ giới nhẹ, tầng dày, nghèo mùn, giữ nước kém. Công ty xử lý chất thải công nghiệp



Vào mùa khô (mở đầu từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau), gió mùa Đông Bắc thổi mạnh thường xuyên, kéo theo cát, bụi bay trong không trung và trên bề mặt đất từ biển vào bên trong đất liền, do thiếu sơ đồ rừng vành đai chắn gió nên việc di chuyển dễ dãi của cát như vậy đ ã tràn lấp lên những khu vực canh tác, các khu dân c ư tập trung hoặc tạo nên những cồn cát mới… Ảnh hưởng nhiều nhất tại các thôn Hồng Thanh, Hồng Thịnh, Hồng Trung thuộc xã Hồng Phong, thôn Hồng Lâm, Hồng Chính, Hồng Thắng xã Hòa Thắng – huyện Bắc Bình.

Nếu khai thác titan với quy mô lớn, diện rộng và tài năng sẽ xuống rất sâu dưới mực nước biển (thân quặng titan ở Bình Thuận có n ơi đến độ sâu 200 m) th ì việc khai thác sẽ rất cạnh tranh, gây hậu quả nghiêm trọng về môi tr ường, sinh thái, an sinh xã hội với tập thể cư dân ven biển, cần lắm có nghiên cứu đánh giá hành động môi trường tổng thể, toàn diện.

Thời gian vừa rồi, hành động thăm dò, khai thác, chế tạo quặng titan tại Bình Thuận đã có một vài tình tiết phức tạp. Tình trạng vi phạm luật pháp về bảo vệ môi trường trong khai thác quặng còn khá rộng rãi. hành động khai thác khoáng sản trái phép vẫn còn sinh tồn ở địa phương.

Theo một lên tiếng của Đoàn kiểm tra Bộ khoáng sản và Môi trường, có 5 tổ chức khai thác titan là Đô Thành, Đường Lâm, Dương Anh, Sao Mai, Hưng Thịnh Phát trên địa bàn hai xã Hòa Thắng, Hồng Phong thuộc huyện Bắc Bình, đã lập bản đồ hiện trạng khai thác chưa đúng luật pháp, khai thác không có thiết kế mỏ, chưa có giấy phép xả thải vào nguồn n ước.

Thực tế, các cơ quan này đã không dùng nước ngọt để tuyển quặng như pháp luật, mà bơm thẳng nước biển lên để tuyển rồi xả vào môi trường đất. Theo Tổng cục Địa chất và Khoáng sản : Với diện tích hơn 100 ha ven biển hiện có 5 đơn vị khai thác đều sử dụng nước biển để tuyển quặng, mỗi ngày từ 3.000 đến 4.000 m 3 /mỏ. Nước biển từ trên các gò cao thuận tiện thấm vào đất, cát đã xóa sổ toàn bộ các giếng nước ngọt mà người dân đã sử dụng, phá hủy toàn bộ đất nông nghiệp quanh khu vực khai thác.

dù rằng tỉnh Bình Thuận đã tăng công tác thanh, kiểm tra nhưng vẫn còn nhiều vi phạm. Cụ thể tháng 5/2012, các c ơ quan tính năng đ ã phát hiện 22 vụ, thu giữ trên 4.000 tấn titan và nhiều phương tiện khai thác. Đặc biệt ngày 18/11/2013 , vụ việc quá tr ình khai thác quặng tintan đã gây sự cố vỡ bờ moong tại mỏ titan Suối Nhum của công ty CP đầu tư tài nguyên và th ương mại B ình Thuận, gây nên bức xúc lớn trong dư luận về công tác quản lý bảo vệ môi trường. Lượng bùn thải trong hố moong rộng khoảng 1ha chảy dọc đường nội bộ mỏ, phá vỡ khoảng 100m tường rào hai bên cổng chính tràn ra biển. Sự cố môi trường này cho thấy, những hoạt động tiêu cực của các dự án khai thác titan gây ra cho môi trường.

* Đề xuất các giải pháp

Để tăng cao bảo vệ môi trường trong động tác khai thác khoáng sản titan ở Bình Thuận, trước hết cần tăng lên hiệu lực, hiệu quả hành động của các cơ quan quản lý Nhà nước và việc giám sát của nhân dân, các công sở chính trị-x ã hội; ưu tiên quyền và tiện lợi hợp pháp của nhân dân địa phương nơi có tài nguyên; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra động tác khoáng sản gắn với bảo vệ môi trường ; xử lý nghiêm các hành vi vi phạm. Đồng thời, có chế tài phải đủ mạnh để xử lý các hành vi vi phạm gây ô nhiễm môi trường do động tác khai thác, chế tạo khoáng sản.



với việc phát huy các nguồn lực xã hội nhằm phát triển bền vững công nghiệp khai khoáng và cải tạo, hồi phục môi trường, nên điều chỉnh quy định phí bảo vệ môi trường có tính đến mức độ ô nhiễm môi trường, như hệ số bóc đất đá trong khai thác lộ thiên, tỷ lệ thu hồi tinh quặng từ quặng nguyên khai, thành phần chất gây ô nhiễm trong quặng.

quy định chi tiết cách tính toán khoản tiền ký quỹ cải tạo, phục hồi môi trường so với các giả dụ thời gian khai thác mỏ, theo giấy phép khác với thời gian đã dự tính trong công bố đầu tư và thông báo bình chọn hành động môi trường. Minh bạch các lao lý về cấp phép khai thác khoáng sản (cách tính/thu nộp tiền cấp quyền khai thác khoáng sản; đấu thầu/chuyển nhượng quyền thăm dò/khai thác tài nguyên…). Phân cấp, phân vùng, phân quyền quản lý, tránh chồng chéo.

Bổ sung lao lý về cải tạo, hồi phục môi trường chung cho các khu vực khai thác khoáng sản có nhiều công sở, cá nhân cùng khai thác. Quy trình, hạng mục cải tạo, phục hồi môi tr ường so sánh với từng loại h ình khai thác. Nội dung tham vấn ý kiến đồng đội cho công tác này, tính toán khoản tiền ký quỹ, hệ số trượt giá theo thực tế…

tăng nghiên cứu, ứng dụng và chuyển giao khoa học sạch, thân thương với môi tr ường trong lĩnh vực khai thác, chế biến khoáng sản; lớn mạnh các kỹ thuật xử l ý và tái chế, tái dùng chất thải. Triển khai và nhân rộng mô hình cung cấp sạch h ơn cho cá nhân, tập đoàn hoạt động trong lĩnh vực chế biến tài nguyên và bình phục môi trường… Đề án cải tạo, phục hồi môi trường phải nêu cam kết về các chỉ tiêu chất lượng môi trường, hệ sinh thái sau khi cải tạo, bình phục. Mặt khác phải có ý kiến tham vấn số đông về phương án cải tạo, hồi phục.

giả dụ đã được duyệt dự án thì tr ước khi khởi đầu khai thác tài nguyên, công ty, cá nhân phải lập, tr ình đề án cải tạo, phục hồi môi trường. Các đối tượng được phép khai thác khoáng sản phải ký quỹ với số tiền bằng tổng kinh phí thực hiện cải tạo, bình phục, nhằm chắc chắn chắc chắn nguồn tài chính cho việc cải tạo, hồi phục môi trường sau khai thác một cách có tốt nhất. >> báo giá xử lý chất thải nguy hại

Hình như phải công khai các thông tin liên quan đến đồng đội; hình thức nhập cuộc và giám sát của cộng đồng việc thực hiện bình phục môi trường trong Quá trình khai thác mỏ. Có thể thiết lập đường dây nóng, hay trang web để công ty lên tiếng về ô nhễm môi trường do khai thác khoáng sản gây ra.