Thử nhìn từ bên trong nước Nhật

[dondonitt]

Độc giả Nguyễn Nam Di hiện là giáo viên dạy tiếng Việt cho các học sinh ở bậc đại học của Thái Lan. Trước đó chị đã có ba năm sống và làm việc ở Nhật Bản. Chị gửi BBC bài viết về một số cảm nhận trong thời gian ở Nhật.
Với tôi nước Nhật giống như một cô gái nhan sắc trung bình nhưng có ý thức chăm chút bản thân và khéo che đậy khuyết điểm. Còn Việt Nam thì như một cô gái đẹp nhưng hơi cẩu thả và thiếu tự tin.

Ba năm sống ở Nhật cho tôi sự tự tin rằng nhận xét của mình không đến nỗi nông nổi.

Người Nhật hay nước Nhật thoạt nhìn thì rất dễ mê hoặc lòng người vì vẻ đẹp thanh lịch mà họ rất có ý thức tạo ra. Cách họ vận kimono, cách họ ăn mặc, đi đứng, chào hỏi, đối đãi với nhau, tất cả đều tuân theo những nghi thức nhất định.

Tiếng Nhật phản ánh điều này rất rõ.

Ví dụ, đi ra khỏi nhà thì người đi nhất định phải nói : Itte kimasu, người ở nhà đáp trả: Itte rassai.

Rời khỏi công ty sớm hơn bạn đồng nghiệp thì phải nói: Osakini (xin phép tôi về trước); người còn ở lại làm việc sẽ đáp trả: Otsukaresama (Anh/Chị đã vất vả nhiều.)

Vào nhà ai thì phải nói : Ojyamashimasu (Xin lỗi vì quấy rầy);
Bắt đầu ăn cơm thì nói: Itadakimasu (Cám ơn đã được nhận thức ăn như thế này), v.v…

Tốt khoe ra xấu xa đậy lại

Ðiểm chung dễ nhận thấy là người Nhật ít khi nói về những điểm không tốt ở Nhật cho người nước ngòai nghe.


Có lẽ vạch áo cho người xem lưng là điều tối kỵ với người Nhật. (Dĩ nhiên trừ những tác phẩm văn học, nơi người dẫn chuyện có thể ẩn náu vào không gian hư hư thực thực.)

Vì thế đối với khách du lịch nước ngòai, mọi thứ ở Nhật đều trông có vẻ rỡ ràng, đẹp đẽ.

Năm đầu tiên khi mới đến Nhật tôi cũng những tưởng như vậy nhưng khi hiểu tiếng Nhật tốt hơn, có cơ hội thâm nhập sâu hơn thì mới biết cuộc sống ở Nhật căng thẳng và nặng nề.

Sự căng thẳng và nặng nề này phần lớn là do tính cách Nhật tạo ra.

Với phần đông người Nhật, cách sống tốt nhất là tuân thủ theo những nguyên tắc mà xã hội đề ra.

Lọai nhân viên mà các công ty mong muốn được gọi là Inu-ningen, dịch một cách thô tháp là lọai người trung thành như chó (Inu: chó, ningen: người). Còn những ai mà “bị” gọi là Neko-ningen (người có tính cách khó bảo như mèo) thì hoặc phải là người thực sự độc đáo, có tài năng xuất sắc bằng không thì sẽ bị xã hội ruồng bỏ, và có thể đưa đến tự sát. (Nhật là một trong những nước có tỷ lệ tự sát cao nhất trên thế giới.)

Có lẽ cũng vì thế mà nhà cửa ở Nhật được xây theo một kiểu na ná như nhau. Một trệt, một lẩu với mái ngói giả nâu.

Nhớ dai

Quan hệ giữa người với người ở xã hội Nhật thì lại càng phức tạp.

Ở VN, người ta có thể giận nhau, cãi nhau, thậm chí đánh nhau nhưng ngày hôm sau lại đâu vào đấy, trong khi ở Nhật, một lần thất thố trong quan hệ thì xem như mối quan hệ đó vĩnh viễn bị chôn vùi, người trong cuộc sẽ không muốn nhìn mặt nhau lần thứ hai nữa.

Một anh bạn đồng nghiệp người Nhật nói với tôi: “Người Nhật thì không quên cái gì cả.”

Vì thế họ rất cẩn trọng trong ăn nói, đối đãi với người khác. Luôn luôn lịch sư có thể nói là nguyên tắc số một trong giao tiếp mang tính xã hội ở Nhật.

Thế nhưng đằng sau sự lịch sụ đó là bao ẩn ức bị đè nén.

Tôi thật sự bị sốc khi lần đầu hiểu được tin trên ti vi là vì thù ghét nhau mà người ta đã nhẫn tâm đốt cháy cả chung cư có người mà mình thù ghét đang ở; rồi thì tình trạng Ijime, nghĩa là đứa trẻ nào không may có ngọai hình xấu hoặc ốm yếu hoặc không hòan tòan là người Nhật (cha hoặc mẹ là người nước ngòai, đặc biệt là người châu Á) sẽ bị bạn cùng lớp thay nhau đánh đập; rồi thì mẹ giết con vì thấy mệt mỏi khi phải chăm sóc con, rồi thì con dùng búa giết chết cả nhà vì bị người cha la mắng, …

Những tin lọai này được phát hàng đêm trên ti vi Nhật nhưng trong câu chuyện hàng ngày, ngay cả giữa ngừơi Nhật với nhau, hầu như không đả động đến.

Tự hào dân tộc

Một điểm đáng học tập ở người Nhật là lòng tự hào dân tộc của họ.

Hầu như người Nhật nào cũng chỉ ưa chuộng những sản phẩm thuộc về nước Nhật.

Tôi có một anh bạn, tự xem mình là lọai chống lại xã hội, bên lề xã hội Nhật nhưng hễ nói về món ăn thì nhất định wasyoku- món ăn kiểu Nhật là ngon hơn cả; washitsu -phòng theo kiểu Nhật là đẹp hơn cả, wafuku-quần áo kiểu Nhật là thanh lịch hơn cả.

Cái sự yêu nước thấm vào tận tim óc như anh này là điều phổ biến hầu như đối với từng người Nhật.

Ngay cả đối với nét mặt, anh nào mà mắt ti hí, mũi tẹt trông rất Nhật, được gọi là mặt nước tương, syoyu-gao, (syoyu: lọai nuớc chấm được chế biến kỳ công, có hàng trăm lọai khác nhau, được dùng phổ biến ở Nhật) thì được các bà mẹ Nhật khen ngợi hơn anh có khuôn mặt sausu-gao, lọai nước sốt dùng cho tây – nghĩa là người có mắt sâu, mũi cao như tây.

Một biệt tài của người Nhật theo tôi là biến những cái hầu như không có thành có thể và còn hơn có thể, trở thành biểu tượng.

Đó là những ấn tượng chính của tôi về Nhật Bản.
(Nguồn BBC vietnamese)

View more random threads:

• hyosatsu_ Bảng tên nhà Nhật Bản
• Tính giỏ hàng hóa của Nhật Bản, đừng quên sushi
• Trà đạo Nhật Bản
• Những điều Cần Lưu ý Khi Giao Tiếp Với Người Nhật
• Đám cưới ở Nhật
• Izakaya trong đời sống người Nhât.
• Karate
• 食事のマナー
• Hotaru Bukuro _ Hoa đèn lồng Nhật Bản
• Tôn giáo của Nhật Bản.

[anhlucky2]

Ðề: Thử nhìn từ bên trong nước Nhật

面白くも何もない。素朴のところく� �いが評価できるかな。

Qua bên BBC nhận xét cho người ta vui nhé.

Ðề: Thử nhìn từ bên trong nước Nhật

Ơ, thế bác post lên đây để giới thiệu sang bên BBC bình luận à? ý bác thâm sâu quá, em hiểu sao nổi!

Không phải thâm ý gì đâu nhưng mà có lẽ nhận xét cho tác giảo của nó đọc được thì sẽ hay hơn đấy chứ... Tuy nhiên nhận xét lên ttnb.net cũng là một cách chia sẻ cảm giác, thông tin rồi cho nên cũng không có vấn đề gì đâu nhỉ?!

Ðề: Thử nhìn từ bên trong nước Nhật

面白くも何もない。素朴のところく らいが評価できるかな。

Xin lỗi mình lạc đề một chút. Mình muốn hỏi về câu bình luận tiếng Nhật của bạn Vũ Điệp, mình dịch như sau bạn xem giùm có đúng không nhé:
"Không thú vị cũng không là cái gì cả. Mình tự hỏi làm sao có thể đánh giá ... ngây thơ..."
Mình ko biết đoạn này nghĩa là gì: 素朴のところくらい (chữ ところ và くらい đó)
Cám ơn nhiều.

[nghean8]

Ðề: Thử nhìn từ bên trong nước Nhật

Gomen nhé. Ý mình muốn nói cái bài này không có gì mới mẻ hay thú vị cả. Một kiểu nói nhấn mạnh trong tiếng Nhật, nghĩa đơn giản là không có gì hay ho. 評価 nghĩa là đánh giá nhưng thường được dùng với đánh giá tốt(plus), nên dùng ở đây có thể hiểu là khen. Đại ý là "may ra thì..."(のところくらい) có cái chố 素朴　còn khen được (半分皮肉ーhơi xếch mé tí, hichic).
Tóm lại ý mình muốn nói là nó thường thôi, đánh giá còn nông, phiến diện, nhưng được cái tác giả đã mạnh dạn thể hiện nó ra, và nhứng đánh giá mang tính 素朴（không phải ngây thơ） của nó...nó kawaii
Gomen cả nhà, tốn đất diễn đàn quá.

[nghean8]

Xin bổ sung chút. 素朴　được hiểu là "chất phác" hay dịch nôm na ra là "nông dân"! Ý Vũ Điệp nói là chỉ chấm được mỗi cái cách hành văn "nông dân"(thật thà) của người Viết...

Ðề: Thử nhìn từ bên trong nước Nhật

Hic, bác nói thế này chả hóa ra em miệt thị người viết. Giữa ngây ngô, với ngây thơ, với trong sáng nó khác nhau thế nào. Giữa chất phác với nông dân, với "soboku" nó vẫn khác nhau. Khổ lắm, tiếng Nhật dùng những từ như 素直、素朴 đều với ý thiện chí cả. (プラス・イメージ).その微妙なニュ� �ンスが決め手なのだ。Hơn nữa em chả để ý cái cách hành văn của người ta ra làm sao cả. しかし論点ずれすぎだな。

[erinhieu]

He he mình không có ác ý gì đâu! Thật ra từ "nông dân" nhiều lúc vẫn có nghĩa positive mà như ở trong văn Nguyễn Đình Chiểu ấy. Cá nhân mình vẫn cảm thấy từ này không có gì là miệt thị cả mà chỉ dựa vào ý "半分皮肉ーhơi xếch mé tí, hichic" của bạn đó